กาแลกซีเปลี่ยนรูปร่าง

ภาพจาก ESA/Hubble & NASA

กาแลกซีจำนวนมากในจักรวาลมีรูปร่างคล้ายกาแลกซีทางช้างเผือกของเราโดยมีแขนโค้งเป็นเกลียววนรอบนิวเคลียสที่สุกสว่าง (รูปก้นหอย) แต่ยังมีกาแลกซีรูปร่างแปลกประหลาดอีกมากมายเช่นกาแลกซี Markarian 779 ซึ่งถูกจับภาพด้วย Hubble Space Telescope ในขณะที่เจ้ากาแลกซีกำลังบิดเบือนรูปร่างของมัน ลักษณะดังกล่าวเกิดจากกาแลกซีแบบก้นหอยสองแห่งเข้าชนกัน การชนกันได้ทำลายแขนโค้งเรียวอันเป็นเอกลักษณ์ของทั้งสองกาแลกซีและกระเจิงฝุ่นก๊าซจำนวนมาก ก่อนที่จะผสานรวมก่อรูปเป็นหนึ่งกาแลกซีเดียวกันที่มีรูปร่างเฉพาะตัวดังที่เห็นในภาพ

กาแลกซีนี้จัดอยู่ในประเภท Markarian ซึ่งเป็นชื่อฐานข้อมูลของวัตถุสว่างสดใสบนท้องฟ้ามากกว่า 1,500 แห่งโดยตั้งชื่อตาม B. E. Markarian นักดาราศาสตร์ที่ศึกษาวัตถุเหล่านี้ในยุค 1960s เขาได้สำรวจเพื่อค้นหาและเก็บรวบรวมวัตถุบนฟากฟ้าที่ส่องแสงสว่างเป็นพิเศษโดยเฉพาะวัตถุที่ปลดปล่อยแสง UV ออกมาเยอะกว่าปกติ

รังสี UV สามารถแผ่ออกมาจากแหล่งกำเนิดที่แตกต่างหลากหลาย ดังนั้นจึงมีวัตถุหลายประเภทถูกบันทึกรวมไว้ด้วยกันในฐานข้อมูล Markarian รังสี UV มหาศาลอาจมาจาก active galaxy ซึ่งถูกขับเคลื่อนโดยหลุมดำขนาดยักษ์ตรงใจกลางกาแลกซี อาจมาจากการก่อเกิดดาวฤกษ์ใหม่ ๆ อย่างรวดเร็ว (starburst) และการชนกันของวัตถุที่ใหญ่ระดับกาแลกซี ดังนั้นวัตถุในฐานข้อมูล Markarian จึงนิยมถูกใช้เพื่อศึกษา active galaxy ปรากฏการณ์เกี่ยวกับ starburst อันตรกิริยาระหว่างกาแลกซี รวมไปถึงการชนและการผสานรวมกันของกาแลกซี เป็นต้น


เรียบเรียงจาก:  http://www.nasa.gov/mission_pages/hubble/science/markarian-779.html